Học phát âm Tiếng Anh như thế nào?

Ngày nay học Tiếng Anh không những chỉ để đọc và viết, mà nên học để giao tiếp được. Có nghĩa là phải nghe hiểu được và nói được cho người khác hiểu. Muốn nghe và hiểu được người khác đang nói gì thì phải nhận ra âm thanh người khác nói, tức là hiểu nghĩa của âm thanh đó. Muốn vậy não của người nghe phải quen với những âm thanh đó, nhưng không phải là những âm riêng lẻ độc lập mà các âm nối tiếp nhau tạo nên một phổ của âm (pattern sound). Đây chính là bước đầu tiên phải học phát âm: giúp cho não quen với âm thanh của Tiếng Anh bằng cách nghe thường xuyên và càng nhiều càng tốt. Cách này giống trẻ em học tiếng mẹ đẻ vậy, trẻ em sẽ nghe thường xuyên từ khi còn trong bụng mẹ cho đến khi phát ra âm thanh chưa rõ và phát ra âm rõ (thành tiếng mà người khác nghe hiểu được dễ dàng). Giai đoạn nghe này với trẻ em thì mất từ 12 đến 15 tháng, nhiều trường hợp có thể dài hơn. Tức là trước khi nói từ đầu tiên trẻ đã nghe được rất nhiều âm, nghe gián tiếp và trực tiếp. Số lượng từ trẻ em nghe vượt xa 4 triệu từ trước khi nói dược tiếng đầu tiên.
 

Vậy nếu bạn muốn học phát âm tốt thì hãy nghe trước đã, nghe thật nhiều. Nhưng khác với trẻ em, người lớn có thể vừa nghe vừa luyện tập. Cách đơn giản là lặp lại âm thanh. Bạn nên biết, mỗi người chúng ta như một nhạc cụ, và nhạc cụ này thì khác với nhạc cụ kia, không thể tạo ra âm giống nhau như hai đứa trẻ sinh đôi cùng trứng được. Bạn so sánh các note nhạc tạo ra bởi các loại nhạc cụ như Piano, Organ, guitar…dù tên có giống nhau như Đồ Rê Mi…nhưng các note này không không nhau khi phát ra từ các nhạc cụ khác nhau. Vì vậy âm của bạn phát ra sẽ khác với người người thân, bạn bè, hàng xóm và người xa lạ. Đó là điều tự nhiên và không có gì đáng xấu hổ.
 

Nhưng phát âm tốt nghĩa là bạn nói ra người nghe hiểu được và không bị nhầm lẫn. Tiêu chuẩn của phát âm tốt đơn giản chỉ có vậy. Nhưng bạn cần chú ý đến phổ âm (pattern of sound) mà tôi nhắc bên trên, não người nghe quen với một phổ âm nào đó, nếu bạn nói Tiếng Anh rơi vào phổ này thì người nghe sẽ hiểu. Và ngược lại, bạn sẽ hiểu người khác nói.

Vậy phổ âm trong Tiếng Anh là gì?
 

Để dễ hiểu, bạn thấy người Việt từ Nam đến Bắc nói giọng điệu ra sao thì ở Anh, Mỹ người ta cũng vậy. Họ nói theo các giọng khác nhau. Nhưng điều tuyệt vời là họ có thể hiểu nhau được dễ dàng (thỉnh thoảng họ phải mất vài ngày để làm quen với giọng mới). Có nghĩa là dù giọng nói có khác nhau ít nhiều thì đều tuân theo một kiểu phổ âm “chuẩn”, điều này nói nôm na là Giọng chuẩn theo Mỹ hay theo Anh. Khi học phát âm bạn có thể chọn theo giọng chuẩn này của Mỹ hay của Anh. Cứ xem Tiếng Anh của đài CNN là chuẩn Mỹ, của BBC là của Anh. Bạn hãy nghe xem sẽ biết.
 

Sau khi bạn nghe thật nhiều, thì hãy luyện tập nói theo. Khi luyện tập chú ý luyện cả từ, cụm từ và câu với ngữ điệu. Tức bạn nghe người ta nói to từ nào, âm nào, lên xuống giọng ra sao thì bạn cứ vậy mà làm theo. Lâu dần sẽ quen, não bạn sẽ quen với “kiểu nói” này, sẽ giúp bạn nhận ra được người khác nói gì và bản thân bạn cũng sẽ nói được “kiểu đó”.
 

Phát âm là kỹ năng. Bên trên tôi có nói rằng mỗi người chúng ta giống như là một nhạc cụ, có thể tạo âm. Muốn tạo âm thì cần khí đi ra từ phổi, và đi qua nhiều bộ phận khác nhau chỗ cổ để tạo ra âm (gọi là vocal cords, larynx), rồi đến vòm họng, lưỡi, răng, môi và phát ra ngoài đến tai người khác. Phát âm chuẩn thì cần luyện tập phát âm nhiều để hệ các bộ phận này cùng làm việc với nhau thuần thục đến độ “hiểu ý nhau”. Khi đó bạn sẽ phát âm dễ dàng, không phải “cố tình méo miệng” nữa. Do đó, nếu bạn có thể nhìn người khác phát âm thì bạn sẽ dễ làm theo hơn. Hãy dùng một cái gương tay để xem các bộ phận trên họng và cổ của bạn chuyển động ở các vị trí ra sao và âm phát ra như thế nào.
 

Bạn có thể tập nói một mình, nói với cái cây, con chó, con mèo. Bạn có thể lên mạng tìm bạn khác ở Mỹ Anh để nói. Bạn cũng có thể ghi âm lại để nghe được âm thanh của chính mình và chiêm ngưỡng nó. Và quan trọng là so sánh với giọng “chuẩn” xem khác nhau cái gì và điều chỉnh cho phù hợp.
 

Khi đến đây rồi, bạn nên học dần dần phiên âm quốc tế (IPA) để giúp bạn sử dụng từ điển âm.
 

Có rất nhiều bài viết nói về phát âm, cách học ở trên mạng, bạn hãy đọc thêm ở đó. Nhưng mấu chốt ở học phát âm là Luyện Tập. Không luyện tập sẽ không có phát âm tốt. Nhưng hãy luyện theo cách tốt nhất.
 

Khi nói Tiếng Anh cần chú ý thiếu âm cuối, lỗi này phổ biến ở người Việt do tiếng Việt mình không có đặc tính này. Âm cuối là vô cùng quan trọng để người khác nghe và hiểu được bạn đang nói gì.
 

Điều thứ hai cần chú ý là trọng âm ở trong từng từ và trong từng câu (stress syllable và stress words). Âm phát ra lớn hơn, dài hơn đó là các đặc tính của trọng âm. Sau đó học thêm điệu của câu nói, lên xuống, thì thầm…
 

Học phát âm chỉ có bấy nhiêu đó thôi các bạn. Và bạn cần 2 đến 3 năm để học và đạt đến trình độ người khác hiểu bạn dễ dàng và không hiểu nhầm. Khi tuổi bạn đã lớn (trên 12 hay 15 tuổi), thì không nên đặt mục tiêu học để mang giọng Mỹ hay giọng Anh vì bạn cần hơn 20 đến 30 năm để đạt điều đó. Not necessary, in my opinion.
 

Nghe nhầm thật là nguy hiểm! Xem video ở đây rồi biết.

http://saundz.com/the-importance-of-proper-pronunciation/

Tàu ngoài khơi báo với anh Officer là tàu đang chìm (sinking) để được cứu hộ, mà anh Officer này nghe là thủy thủ tàu đang suy nghĩ (thinking)!